GÖKBÝLÝMÝNE MERAKLI PADÝÞAH
Bundan yýllarca önce gökbilimine meraklý bir padiþah yaþarmýþ. Vaktinin çoðunu sarayýn yanýna inþa ettirdiði gözlemevinde geçirirmiþ. O zamana kadar gökyüzü, yýldýzlar, uzay, astronomi hakkýnda yazýlmýþ ne kadar kitap, çizilmiþ ne kadar harita varsa bunlarý mutlaka kitaplýðýnda bulundurmak istermiþ. Baþka ülkelerin müneccimlerini, astronomlarýný sarayýnda toplar, aralarýnda yaptýklarý tartýþmalara kendisi de katýlýrmýþ. Dünyanýn varoluþundan yaþadýklarý zamana kadar geçirdiði evreler, insanýn dünyadaki macerasý, gezegenlerde hayat olup olmadýðý gibi pek çok soruya cevap ararlarmýþ.
Günlerden bir gün, Acemistan sarayýndaki Ebu Salip Efendinin bir çeþit teleskop icat ettiði ve bununla birçok yeni yýldýz keþfettiði haberi duyulur. Padiþah vezirini huzura çaðýrýr: Bu yeni keþfedilen yýldýzlarýn biçimleri, durumlarý neymiþ bilmek isteriz. Tez Acem sarayýna elçi gitsin. Ebu Salip Efendi buyursun gelsin, misafirimiz olsun, diye emretmiþ. Aradan günler, haftalar geçmiþ. Padiþahýn elçi aracýlýðýyla gönderdiði mektuptaki þartlarý olumlu bulan Ebu Salip Efendi, Acem Þahýndan izin almýþ, yola çýkmýþ. Gökbilimine meraklý padiþah konuðunu sarayýn kapýsýnda karþýlamýþ. Sarayda Ebu Salip Efendinin keþfettiði yýldýzlar hakkýnda anlattýklarý padiþahý çok meraklandýrmýþ. Yýldýzlarýn en büyüðüne kendi adýnýn verildiðini duyan padiþah, heyecandan yerinde duramaz olmuþ. Bir an önce teleskopun bir eþini de burada yapmasýný istemiþ. Ertesi gün sarayýn yanýndaki gözlemevine gitmiþler. Ebu Salip Efendi malzemeleri yetersiz, gözlemevini de küçük bulmuþ. Daha büyük bir gözlemevi yaptýrmak istemiþ. Padiþahtan gerekli izni alan Ebu Salip Efendi saraydan oldukça uzakta bulunan bir daðýn yamacýnda yeni gözlemevinin inþaatýný baþlatmýþ. Kendisi de yakýndaki bir köye yerleþmiþ.
Gözlemevinin yapýmý aylarca sürmüþ. Harcanan para tahminlerin çok üstüne çýkmýþ. Devlet hazinesinde para kalmamýþ. Padiþah halkýndan dört beþ sene sonrasýnýn vergilerini istemeye baþlamýþ. Halk büyük sýkýntýlar içinde kalmýþ. Ellerindeki avuçlarýndaki son kuruþlarýný gözlemevinin yapýmý için veren halk çaresizlik içine düþmüþ. Vergi tahsildarlarý ile aralarýnda çatýþmalar çýkmýþ. Padiþah gaflet uykusundan uyanamamýþ. Yapýlan uyarýlarý umursamaz görünmüþ. Yeni keþfedilen yýldýzlarýn ve adýnýn verildiði büyük yýldýzýn saçmakta olduðu ýþýk gözlerini kamaþtýrmýþ. Sarayýnda yapýlan ara sýra Ebu Salip Efendinin de katýldýðý konusu uzay, yýldýzlar, astronomi olan toplantýlarý daha bir can kulaðý ile dinler olmuþ.
Yaz günlerinden birinde, padiþah iki adamý ile birlikte kýyafet deðiþtirerek bir köye gitmiþ. Köyün sahibi; otuz yaþlarýnda, dürüst, iyi kalpli, mert bir adammýþ. Padiþah ve iki adamýný evine davet etmiþ. Yemekler yenmiþ, ayranlar içilmiþ, koyu sohbet baþlamýþ. Söz, saðdan soldan derken, dönmüþ, dolaþmýþ, yýldýzlara, uzaya gelmiþ dayanmýþ. Tüccar kýlýðýndaki padiþah ilk insanýn yeryüzünde görünmesinden tutmuþ, dünyanýn gizli kalmýþ bütün sýrlarýný anlatmýþ. Uzayýn sonsuz bir boþluk olduðunu, bu sonsuz boþlukta sayýlamayacak kadar gezegen ve yýldýzýn bulunduðunu söylemiþ. Yüce padiþahýn yaptýrmakta olduðu gözlemevi ve son derece geliþtirilmiþ teleskop sayesinde adý saný bilinmeyen pek çok gezegen ve yýldýzýn keþfedileceðinden bahsetmiþ. Padiþahlarýna insanlýðýn þükran borçlu olduðunu belirtmiþ.
Tüccar kýlýðýndaki padiþahýn anlattýklarýný sessizce dinlemekte olan köyün sahibi: Ýnsanlýk padiþahýmýza neden þükran borçlu olsun? Gözlemevinin yapýmý için, teleskop yapýmý için harcanan paralar nereden bulunuyor diye düþünmek gerekir. Zaten zar zor geçinen halktan alýnan vergileri olabildiðince arttýrmak, üstelik dört beþ sene sonrasýnýn vergilerini zorla almaya çalýþmak hangi kanunda vardýr? Bunun adý zorbalýk deðil de nedir? Fakir fukaranýn karný mý doyacak sanki yýldýz keþfetmekle? Ebu Salip o toplanan paralarýn birini taþa, on birini kuþa çevirirmiþ, demiþ.
Bu sözler yenilir yutulur gibi deðilmiþ. Tüccar kýlýðýndaki padiþah, oturduðu yerden hýrsla ayaða fýrlamýþ. Yanýndaki iki adamý yerlerinden kalkmýþlar, elleri kýlýçlarýnda, kýlýçlarý kýnlarýndan yarý yarýya sýyrýlmýþ vaziyette, tetikte beklemiþler. Þu haddini bilmez bu pervasýzlýðýnýn hesabýný canýyla ödemeliymiþ. Köyün sahibinin söyledikleri tüccar kýlýðýndaki padiþahýn beyninde balyoz gibi patlamýþ. Gözlerinin beyazý kaybolmuþ: - Yüce padiþah hakkýnda nasýl böyle konuþursun? Devlete vergi vermek vatandaþlýk görevidir. Herkes bana ne derse uzayýn sýrlarýný kim çözecek?
Köyün sahibi yer minderinde oturur vaziyette: Devlete vergi vermek, fakat kazancýna göre. Bir devrin insanýna bu kadar yüklenilmez. Eldeki avuçtaki son kuruþu almak günahtýr. Uzayýn sýrlarýnýn çözülmesi için uðraþ verenler insanlýða büyük bir hizmet etmiþ olurlar. Bu çözüm birkaç yýlda gerçekleþmez. Bilim ve fen ilerledikçe hepsi birer birer çözülecektir. Bunun için belki de yüzyýllar geçmesi gerektir. Zamana ihtiyaç vardýr, demiþ. Köyün sahibinin sözleri mantýða son derece uygunmuþ. Padiþah durgunlaþmýþ: Toplanan paralarýn birisi gözlemevi için harcanýyorsa, on biri kuþa nasýl çevriliyor?
- Her ayýn son günü çuvallar dolusu kuþ arabalar içinde Acem Þahýna gönderilirmiþ.
Padiþah baþka söz söylememiþ. Bir baþ iþaretiyle karþýsýndakini selamlayýp dýþarýya çýkmýþ. Ýki adamýyla birlikte atlarýna binmiþler. Baþkente doðru hýzla uzaklaþmýþlar. Köyün sahibinin iddia ettikleri doðru çýkar. Padiþahýn ustaca hazýrlanmýþ planý sayesinde, ayýn son günü, Acem Þahýna gönderilmek istenen arabalar içinde çuvallar dolusu altýn para ele geçirilmiþ. Suçlular yakalanmýþ. Ebu Salip Efendinin büyük bir palavracý olduðu, teleskop yapýmýndan anlamadýðý, yýldýz mýldýz keþfetmediði ortaya çýkmýþ. Toplantýlarda anlattýklarýný ezberlemiþ olduðu açýklanmýþ. Ebu Salip memleketindeki malýný mülkünü sattýrarak ele geçen parayý padiþaha vermiþ. Böylelikle caný baðýþlanmýþ. Fakat ömrünün sonuna kadar gözetim altýnda kalacakmýþ. Oldukça yüklü bir miktar olan bu paralar ile ayýn son günü ele geçirilen altýn paralar eski sahiplerine, yani halka geri verilmiþ. Acýlar hafifletilmiþ..
Su gibi akýp gidenin adý zamanmýþ. Zaman içinde padiþah ile iki adamý kýyafet deðiþtirerek sýk sýk köy aðasýnýn evinde misafir kalmaya baþlamýþlar. Bu görüþmeler süresince ne tüccar kýlýðýndaki padiþah köy aðasýna kendisinin padiþah olduðunu söylemiþ, ne de köy aðasý tüccarýn padiþah olduðunu ilk günden beri bildiðini ona hissettirmiþ. Yýllarca her konuda bilgi alýþveriþinde bulunmuþlar. Köy aðasýnýn daima halk için, halktan yana olan istek ve düþünceleri ön plana alýnmýþ. Bu istek ve düþünceleri uygulamak genelde çok basitmiþ. Gezegenleri ve yýldýzlarý bir tarafa býrakan padiþah halkýnýn mutluluðu için çalýþmýþ.
SON
Yazan: Serdar Yýldýrým
BU HÝKAYENÝN BULUNDUÐU KÝTAPLAR:
Türkiye Çocuk Dergisi - Nisan 2016
Tüm Dersler Soru Bankasý - Ünlü Yayýnevi - 2017 - Sayfa 44
Türkçe 6. Sýnýf Soru Bankasý - Ankara Yayýncýlýk - 2018 - Sayfa 99
Tüm Dersler Soru Bankasý 4. Sýnýf - Okyanus Yayýný - 2020 - Sayfa 65
Yayýnevleri internetten alýyorlar. Ýþin parasal yönü yoktur. Benim amacým okuyucuya güzel eserler sunmaktýr.