ABD ekonomisinde rekor daralma
ABD ekonomisinde rekor daralma
31.01.2009 | Dış Haberler | Haber
ABD ekonomisi 20082in son çeyreğinde yüzde 3,8 daralarak 1982'den bu yanaki en sert düşüşünü yaşadı. Yüzde 5,4'lük daralma bekleyen piyasalar yine de rahatlamadı. 2008 büyüme oranı ise yüzde 1,3 ile 2001'in dibine indi.
1929 Büyük Buhranı yeniden yaşandı yaşanacak derken ABD'den cuma günü gelen ekonomik büyüme rakamları beklentiden daha az kötü geldi ancak ABD son çeyrek yüzyıldaki en hızlı ekonomik yavaşlamasına imza atmaktan kaçamadı. ABD Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre ABD ekonomisi ekim ile aralık ayları arasında yıllık bazda yüzde 3,8 gibi rekor bir seviyede daralarak 1982 yılından bu yanaki en hızlı küçülmesini yaşadı. Bir önceki çeyrek dönemde yaşanan ekonomik daralma ise sadece yüzde 0,5 gibi bir oranla sınırlı kalmıştı. Analistlerin ve resmi açıklama yapılana kadar "en kötü senaryo"yu fiyatlayan piyasaların beklentisi ise daralmanın yüzde 5,4 olacağı yönündeydi. Ancak beklentilerin çok aşağısında gelse de daralma oranı ABD ekonomisi için en son yüzde 6,2'lik küçülmenin görüldüğü 1982 yılından bu yanaki en sert kan kaybı oldu. Tüketicilerin alımlarını kesmesi ve işletmelerin harcama kalemlerine kilit vurması karşısında daha da derin bir resesyona sürüklenen ABD'de GSYİH'nın 2008'in üçüncü çeyreğindeki küçülme oranı ise yüzde 0,5 oldu. Böylece ABD ekonomisi 1990 yılının dördüncü çeyreği ile 1991'in ilk çeyreğinde görüldüğünden bu yana ilk kez iki çeyrek dönem üstüste geriledi. 2008 yılındaki büyüme oranı ise yıllık bazda yüzde 1,3 olarak gösterildi ve ekonominin yüzde 0,8 büyüdüğü 2001 yılından bu yanaki en kötü gelişmeyi kaydetti. Rapora göre ABD ekonomik faaliyetinin 3'te 2'sini oluşturan tüketici harcamaları yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 3,5 geriledi. Bu oran üçüncü çeyrekte yüzde 3,8 çıkmıştı. Dayanıklı mallara yapılan harcamalar ise yüzde 22,4 çakıldı ve 1987'den bu yanaki en hızlı düşüşünü gösterdi. Gerileyen talep karşısında iş çevresinin yatırımları ise yüzde 19,1 oranında kesilerek 1975'in ilk çeyreğinden bu yanaki en sert geri çekilmesini yaşadı.
Piyasalar dipten döndü ama kayıptan kurtulamadı
ABD GSYİH büyüme rakamları açıklanmadan önce yüzde 6'ya yakın düşüş beklentisi ile en kötü senaryoyu fiyatlamaya başlayan ve Avrupa'da yüzde 2'ye yakın kan kaybı gören küresel piyasalar, beklentilerin altında gelen daralma oranı karşısında biraz toparlandı ancak kayıptan kurtulamadı.İngiltere'nin FTSE 100 endeksi yüzde 0,72, Almanya'nın DAX endeksi yüzde 1,55, Fransa'nın CAC40 endeksi ise yüzde 1,28 çakıldı. ABd'de Dow Jones endeksi yüzde 1,26 geriledi, Nasdaq yüzde 1,22 düştü. Avrupa'dan önce kapanan Asya piyasaları ise resmi açıklamayı görmeden ABD ekonomisinin tarihi bir çakılma yaşayacağı beklentisi ile yüzde 3'e yakın düşüler gördü. Japonya Nikkesi 225 endeksi 3,12 düşerken, Singapur'un Straits Times endeksi yüzde 1,15 geriledi. ABD Doları euro bölgesine ilişkin düşük enflasyon verisi sayesinde olumsuz etkilenmedi. Perşembe günü dolar karşısında 1.2961 seviyesinde olan euro, cuma günü 1.2861 seviyesine geriledi.
Ticareti ortaklar da krize girince nefes alacak yer kalmadı
Kısa bir süre içinde en büyük ticaret ortakları olan AB ülkeleri, Asya ve diğer gelişmekte olan piyasalarda da hızlı bir yavaşlama ortaya çıkınca hem ihracatı hem üretimin darbe alan ABD ekonomisini toparlamak için açıklanan 700 milyar dolarlık banka kurtarma paketi ise işe yaramamıştı. Emlak sektörü ile başlayan ve kısa süre içinde kredi piyasalarına yayılıp küresel bir boyut alan kriz karşısında ise hükümetler yeni çare arayışları içinde. ABD'den İngiltere'ye Japonya'dan Norveç'e kadar bir çok ekonomi yeni kurtarma paketleri peşinde. Ancak uzmanlara göre özellikle ABD ekonomisindeki bu derin çakılmanın en büyük sebebi tüketici harcamalarının adeta buhar olması. Harcamalarda yaşanan kesintiler şirket gelirlerine olumsuz yansıyor. Bu durum işten çıkarmaların artmasına neden oluyor. Aralık ayında ABD'de işsizlik oranı yüzde 7,2 ile 176 yılın zirvesine fırladı, üstelik bu oranın sene sonunda ya da 2010 başında yüzde 10'a kadar çıkabileceği iddia ediliyor. Geçen sene 2,6 milyon kişi işini kaybetti, bu sene ise 2 milyon kişinin işinden olacağı tahmin ediliyor. Asıl 2008'in dördüncü çeyreğinde otomobil gibi dayanıklı eşya satışlarının ciddi bir darbe yemesi bekleniyor.
Obama Wall Street'teki ikramiyelere tepkili
ABD Başkanı Barack Obama, finans merkezi Wall Street'teki yatırım ve finans şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin yıllık ikramiyelerinin "utandırıcı" olduğunu söyledi. Obama, finans sektörüne halkın vergilerinden toplanan parayla destek verildiği kriz ortamında, şirket yöneticilerine geçen yıl toplam 18.4 milyar dolar tutarında ikramiye ödenmesini "sorumsuzluğun zirvesi" olarak tanımladı. Şirket yöneticilerinin kâr edeceği ve ikramiye alabileceği bir dönem yaşandığını, ancak şu anda bunun zamanı olmadığını söyleyen Obama, "Bu ayıptır. Bizden yardım isteyenlerin disiplinli ve sorumluluk duygusu içerisinde davranmalarını bekliyoruz" diye konuştu.
Alıntı ile Cevapla
