Sizofrenin Sebebi bulundu
Türk bilim adamlarýndan büyük buluþ
Türk bilim adamlarý, günümüzde kesin tedavisi olmayan ve her yüz kiþide bir görülen þizofreniye, beyinden fazla miktarda salgýlanan 'agmatin' adlý kimyasalýn neden olduðunu kanýtladý.
16 Þubat 2009 10:27
Gülhane Askeri Týp Akademisi (GATA) Týbbi Farmakoloji Anabilim Dalý Baþkaný Albay Prof. Dr. Tayfun Uzbay ve ekibi, yüksek dozda agmatin verilen farelerde þizofreninin modellendiðini ve hastalýðýn tedavisinde kullanýlan mevcut ilaçlarýn bu modelde hiçbir þekilde iyileþmeyi saðlamadýðýný belirledi.
Araþtýrmacýlar, ABD'de tarým alanýnda kullanýlan 3 maddenin yeni bir tedavi yöntemi olarak þizofrenide kullanýlabileceðini ortaya koydu.
Bilim adamlarý, týp literatürüne giren ve patent alan araþtýrma kapsamýnda, þizofreniye neden olduðu saptanan maddenin kanda tahlil edilip edilemeyeceðine iliþkin yeni bir çalýþmaya da imza attý.
GATA Ocak 2009 Haber Bülteni'nde, ''çalýþmanýn TÜBÝTAK destekli olduðu ve patent alýnmasýnýn ardýndan araþtýrma sonuçlarýnýn 'European Neuropsychopparmacology ve Journol of Psychopharmacology' isimli dergilerde yayýna kabul edildiði'' belirtildi.
-ÞÝZOFRENLERDE REALÝZASYON YAPILAMIYOR-
Uzmanlardan alýnan bilgiye göre, hezeyanlar ve paranoid düþüncelerle kendini gösteren þizofreni, dýþardan gelen uyarýlar beyinde realize edilemediði ya da yanlýþ kodlandýðý için, kiþi konuya iliþkin doðru bir deðerlendirme yapamýyor.
Saðlýklý kiþilerde iletiþim esnasýnda kurulan sözlü ya da davranýþsal uyarýlar, beynin içindeki duygu ve düþünceleri yönlendiren kýsýmda realize ediliyor ve sinir aðlarý aracýlýðýyla beyin kabuðuna iletilerek uygulamaya sokuluyor. Sistem doðru iþlemediðinde, uyarý dýþ katmana hatalý gidiyor ve realizasyon yapýlamýyor. Bu nedenle þizofreni hastasý ''Bana bakýyor, benimle ilgili planlarý var ya da beni öldürmek istiyor...'' gibi düþünceler içine giriyor. Bu durumun, aðýrlaþmasý halinde de kiþi gerçekte var olmayan kiþilerle konuþmaya baþlýyor, kendini çeþitli hayallere inandýrýyor ve hezeyanlar içine giriyor.
Þizofreni tedavisinde günümüzde kullanýlan ilaçlar ise bunlarý dengeliyor ancak kesin iyileþme saðlamýyor. Hepsinden önemlisi hastalýðýn nedeni tam olarak bilinmediðinden, kullanýlan ilaçlarýn etkisi kiþiden kiþiye deðiþebiliyor. Bilim adamlarýnýn öngörüsüne göre, ilaçlar ya bu semptomlarý bastýrýyor ya da onarýyor. Vakalarýn çoðunda ya ömür boyu ilaca baðýmlýlýk ortaya çýkýyor ya da ilaca raðmen semptomlar devam ediyor. Özellikle hezeyan dönemlerinde intihar oranlarýnýn oldukça yüksek olduðu belirlenen þizofreni hastalarý, bu dönemde yakýn çevresine de zarar verebiliyor.
-PROJE BAÞLATILDI-
Çalýþmaya imza atan GATA Týbbi Farmakoloji Anabilim Dalý Baþkaný Albay Prof. Dr. Uzbay baþkanlýðýnda Doç. Dr. Gökhan Göktalay, uzman Dr. Hakan Kayýr ile uzman Dr. Murat Yýldýrým, alkol-nikotin-eroin gibi maddelerin etkilerini deney hayvanlarý üzerinde araþtýrýyor.
Araþtýrmacýlar, yaptýklarý çalýþmalarla madde baðýmlýsý yapýlan farelerle þizofreni hastalýðý arasýndaki iliþkiyi ele aldý ve ''Alkol ve madde baðýmlýlýðý ile þizofreninin nörobiyolojik temellerinin araþtýrýlmasý'' adlý projeyi baþlattý.
Projede, araþtýrmacýlar madde baðýmlýsý yapýlan hayvanlarla, þizofreni modellenen hayvanlarýn beyinlerindeki ortaklýklarý ve ilaçlarýn madde baðýmlýlýðý tedavisinde kullanýlýp kullanýlamayacaðýný, madde baðýmlýlýðý yapan bazý maddelerin de þizofreniyi tedavi edip edemediðini inceledi.
-KÝMYASAL MADDE VERÝLEN FARELER ÞÝZOFREN OLDU-
Proje kapsamýnda GATA'lý araþtýrmacýlar, 5 yýl süren araþtýrmalarý sonunda þizofreni modellenen fareler üzerinde yaptýklarý incelemelerde önemli bulgulara ulaþtý.
Çalýþmada laboratuvar ortamýnda alkolik yapýlan farelere ayrý ayrý deneylerde þizofreni tedavisinde kullanýlan ilaçlar ve beyinden salgýlanan ''agmatin'' isimli kimyasal bir madde veriliyor.
Araþtýrmacýlar, deneylerde yüksek dozda agmatin verilen hayvanlarda, þiddetli þizofreni belirtilerini saptadý. Farelerde, þizofreni ilaçlarý verildiðinde de iyileþme saðlanamadýðýný ortaya koyan araþtýrmacýlar, agmatinin þizofreni yapabilecek önemli bir etken olduðunu saptadý.
Türk araþtýrmacýlar, bu durumun kullanýlan þizofreni ilaçlarýnda tam baþarý elde edilememesinin nedeni olabileceðini de ortaya koydu.
Prof. Dr. Uzbay ve arkadaþlarý ayrýca agmatin oluþumunu engelleyen ve halen ABD'de tarýmda parazit ve mantar öldürücü olarak kullanýlan üç kimyasal maddenin veya buna benzer kimyasallarýn toksisite deðerlendirmeleri yapýldýktan sonra þizofreninin tedavi edilmesinde denenebileceðini de öngördü.
Bu kapsamda Uludað Üniversitesinde yürütülen ''Kan analizi ile agmatin tayini yapýlabilir mi?'' çalýþmasýnýn sonuçlanmasýyla da hezeyan dönemlerindeki þizofreni hastalarýnda agmatinin artýp artmadýðý araþtýrýlabilecek.
Öte yandan, þizofreni taný ve tedavisinde çýðýr açacak olan buluþa ilaç firmalarýnýn da ilgi göstererek klinik araþtýrmalar için kaynak aktarmasý, altyapýsý uygun araþtýrma merkezlerinde klinik öncesi ve sonrasý faz çalýþmalarýnýn yapýlmasý gerekiyor.
-PATENT ENSTÝTÜSÜ NE DÝYOR?-
Türk bilim adamlarý, bu önemli buluþlarýyla Türk Patent Enstitüsünden (TPE) patent aldý. Çalýþmaya Avusturya Patent Enstitüsünden de ''uluslararasý incelemeli patent'' verildi.
TPE Baþkaný Baþkaný Prof. Dr. Habip Asan da Prof. Dr. Uzbay ve ekibinin 31 Ekim 2007'de ''Þizofreni Tedavisi Ýçin Yeni Bir Farmasotik Bileþik'' baþlýklý baþvuru yaptýklarýný belirterek, patentin 21 Ocak 2009'da yayýmlanan Resmi Patent Bülteninde ilan edildiðini bildirdi. Asan, ''Verilen bu patent, baþvuru tarihi olan 31 Ekim 2007 tarihinden baþlamak üzere 20 yýl süre ile geçerli olacak'' dedi.
Saðlýk alanýndaki patentin önemini vurgulayan Asan, çalýþmanýn ''madde baðýmlýlýðý ile þizofreni arasýnda biyolojik bir benzerlik olmasý düþüncesi, bu hastalýklardan biri için kullanýlan ilaçlarýn diðeri için de yararlý olabileceði fikrinden doðduðunu'' belirtti.
Asan, çalýþmayla ilgili þu bilgileri verdi:
''Çalýþmada agmatinin morfin ve alkol baðýmlýlýðý üzerine olumlu etkileri göz önüne alýndýðýnda þizofreni modelinde de olumlu etkiler oluþturabileceði öngörülmüþ ancak agmatinin þizofreni belirtilerine neden olduðu gösterilmiþtir.
Buluþun amacý, agmatin ile þizofreni arasýndaki baðlantýyý göstermek suretiyle þizofreni tedavisinde kullanýlmak üzere yeni bir farmasotik terkip, sözü geçen terkibin farmasotik olarak kabul edilen türevleri ve farmasotik olarak kabul edilen tuzlarýný elde etmektir. Buluþun bir diðer amacý ise agmatin ve þizofreni arasýndaki doðrusal iliþkiye dayanarak þizofreni tanýsý için yeni bir yöntem ve bu yönteme uygun kanda ve beyinde agmatin düzeyini hýzlý ve doðru bir biçimde ölçmeye yardýmcý olabilecek bir kit veya düzenek geliþtirmektir. Bu amaçla, agmatin ve þizofreni arasýndaki baðlantýyý gösterir çalýþmalar gerçekleþtirilmiþtir.''
Borsacýlarýn ve borsanýn yeni adresi
[url] www.keyborsa.com[/url]