Sermaye pİyasasi gÖstergelerİ

[eren@]

Bir hisse senedine para akışı şu şekilde hesaplanır :
Önce son gün ortalama fiyatı, bir önceki günkü ortalama fiyat ile karşılaştırılır. Fark pozitif ise hisse senedine para girmekte olduğu, negatif ise hisse senedinden para çıkmakta olduğu kabul edilir. Belirli bir gün için para akışı, ortalama fiyatla, işlem miktarının çarpımıdır. Pozitif para akışı, hesaplanan periyod boyunca, pozitif para akışlarının, negatif para akışı ise aynı periyoddaki negatif para akışlarının toplamıdır. Pozitif para akışları toplamının, negatif para akışları toplamına oranı para oranını verir. Bu, izlenen periyod boyunca, hisse senedine giren net para akışını verir.
Money flow index, hesaplanması yönüyle Relative Strength Index göstergesine benzer. Ancak RSI’de hacim kullanılmadan, sadece fiyat bilgileri ile hesaplama yapılır. Göstergenin 20 ve 80 çizgilerini kesmesi, alış ve satış sinyali olarak değerlendirilir.
Ayrıca, MFI göstergesinin trendinin fiyat grafiğindeki trendden az olması, fiyat trendinin yakında ters döneceğine işaret eder. Göstergenin fiyat grafiği ile uyumsuzlukları, trend dönüşlerine işaret eder.
80 seviyesinin üzeri, aşırı alım bölgesi kabul edilir ve muhtemel bir zirveye işaret eder. Bu seviyeden dönüş, trend değişimi olarak yorumlanmalıdır. 20 seviyesinin altı ise aşırı satım bölgesidir ve fiyat için muhtemel dip seviyesidir. 20′nin yukarı geçilmesi, yükseliş yönünde trend değişimi uyarısıdır.
Not: MFI Finnet’de hesaplama yapılırken, fiyat yerine ağırlıklı ortalama kullanılır.
Negative Volume Index
Negatif Volume Index, işlem miktarının bir önceki güne göre alçaldığı günlerin, işlem miktarlarını kullanır. Yükselen trendlerde kullanılır. Fiyat grafiği ile göstergenin aynı yönde yükselmesi hissenin zayıf ellerde toplandığını gösterir. NVI genelde alçalma eğilimindedir.
Hacmin yükseldiği günlerde kalabalığı takip eden (bilgilendirilmemiş) yatırımcılar piyasada aktif haldedir. Tersi olarak hacmin düştüğü günlerde ise "akıllı" para sessizce pozisyon almaktadır.

On Balance Volume (OBV)

İşlem miktarı göstergeleri, alış gücü ile satış gücü arasındaki ilişkiyi göstermekte kullanılır. Bir işlem miktarı göstergesi olan OBV de piyasada alıcılarla satıcılar arasındaki dengeyi göstermek üzere tasarlanmış bir göstergedir. Artış günleri için son işlem miktarının bir toplama eklenmesi, düşüş günleri için ise toplamdan son işlem miktarının çıkartılması esasına göre hesaplanır. Fiyatın değişmediği günlerde son günkü işlem miktarı ihmal edilir.
Gösterge, bir toplam olarak hesaplanır ve yükseliş günlerindeki tüm işlem miktarının alış, düşüş günlerindeki tüm işlem miktarının ise satış olduğu varsayımına dayanır. Bu şekilde, bir hisse senedine ya da hisse senedinden para akışını hesaplamaya çalışır. Temel varsayım, OBV değişiminin, fiyat değişiminin önünde gittiğidir.
Teoriye göre, para akışı OBV göstergesinde görülebilir. Göstergenin fiyat artışını izlememesi, dönüş işareti olarak değerlendirilir. Gösterge-fiyat uyumsuzluğu, boğa ya da ayı piyasalarının sonunda görülür. OBV göstergesinin her yeni zirvesi, göstergenin yükseliş trendinde olduğu, her yeni dibi ise göstergenin düşüş trendinde olduğunu gösterir.
OBV’nin yatay hareketi, şüpheli trend olarak değerlendirilmelidir. Gösterge bir trend oluşturduğunda, kırılana kadar devam eder. Trendin kırılması ters yönde yeni bir trendin başlaması ile mümkündür. ( Yeni bir tepe ya da yeni bir dip ) Trendin değişmesi devam eden bir trendin üç gün duraklaması olarak ta gerçekleşebilir. Göstergenin iki gün yatay hareket etmesi ve tekrar aynı yönde ilerlemeye devam etmesi, trendin devamı olarak yorumlanır. (Bir başka deyişle şüpheli trendin sonu) Göstergenin trend değişimi, fiyatın da trend değişimine işaret ettiğinden, pozisyonlar, göstergenin trend değişimine göre ayarlanır.
Bir başka yaklaşıma göre ise yukarıda anlatılan yöntem, uzun vadeli pozisyon değişiklikleri için geçerlidir. Kısa vadeli pozisyonlarda göstergenin şüpheli trende girmesi, ya da trend değiştirmesi beklenmemeli, uyumsuzluklar pozisyon değişiklik uyarısı olarak değerlendirilmelidir.

Positive volume Index (PVI)

Pozitif Volume Index, işlem miktarının bir önceki güne göre yükseldiği günlerin, işlem miktarlarını kullanır. Fiyat grafiği ile göstergenin aynı yönde yükselmesi hissede güçlü ellerin alımda (grup alımı) olduğunu gösterir. PVI genelde yükselme eğilimindedir.
Hacmin yükseldiği günlerde kalabalığı takip eden (bilgilendirilmemiş) yatırımcılar piyasada aktif haldedir. Tersi olarak hacmin düştüğü günlerde ise "akıllı" para sessizce pozisyon almaktadır.

Price Volume Trend

Price and Volume Trend (PVT); kapanış fiyatındaki değişikliklere bağlı olarak işlem hacminin toplam yeküne ayarlamalar yapan ON Balance Volume (OBV) kavramına benzerdir.
Fakat OBV’de olduğu gibi, kapanış bir önceki günden yüksekse (yada düşükse) bütün günün hacmini toplam hacime eklemek (yada toplam hacimden çıkarmak) yerine, sadece günlük hacimin bir bölümünü toplar
Volume Oscillator
İşlem Hacmi, yatırımcıların piyasaya yaklaşımlarındaki değişimlerin yoğunluğunu gösteren bir indikatördür. Eğer hisse senetlerinin fiyatları artarken işlem hacminde de bir yoğunluk görülüyorsa, bu olumlu bir gelişme olarak nitelendirilmektedir.
Önemli bir gösterge olan işlem hacmi verilerinden Market İndikatörlerinde de yararlanılmaktadır. Günlük bazda yükselen ve düşen hisse sentlerinin işlem hacmi verilerini kullanarak yapılan hesaplamalar sonucunda genel piyasa trendi hakkında fikir sahibi olmak mümkündür.

[eren@]

Diğer Göstergeler
Ağırlık Merkezi Osilatörü

Bu yeni osilatör yumuşatılmış olmasına rağmen sinyal gecikmesi olmaması sebebiyle eşsizdir. Yumuşatma, dönüş noktalarının açık bir şekilde tespit edilmesini sağlarken, sinyal gecikmesi olmaması sayesinde hareketin erken dönemlerinde pozisyon alınabilir.
Ağırlık merkezi osilatörü temel olarak Ehler Filtrelemesine dayanır. Ehler filtresi konusunda daha detaylı bilgi için bknz. "Nonlinear Ehlers Filters" (John Ehler, 2001) (Technical Analysis of Stocks & Commodities, Volume 19, April)
Ağırlık merkezi dönüşleri yakalamak amacıyla kullanılabilir. Gösterge düşüşten yükselişe geçtiği zaman bir düşüş trendinin sona erdiği ve yeni bir çıkış trendine girildiği, tersi durumda ise yani düşmeye başladığı zaman ise bir çıkış trendinin sonuna gelindiği ve yeni bir düşüş trendine girildiği şeklinde yorumlanabilir. Ayrıca osilatör üzerine koyulan hareketli ortalama ile MACD’dekine benzer al sat sinyalleri üretilip kullanılabilir. Osilatör ortalamasını yukarı kestiği durum alış, aşağı kestiği durum ise satış sinyali olarak değerlendirilebilir.

Chaikin A/D Oscillator (CO)

CO (Chaikin A/D Oscillator); Marc Chaikin tarafından geliştirilmiştir. Joseph Granville ve Larry Williams onun yap*****rının öncülüğünde çalışmalarını genişletmişlerdir. Chaikin’in geliştirmiş olduğu bu gösterge daha çok A/D(Accumulation/Distribution Index, Alım/Dağıtım göstergesi) göstergesini temel alarak hesaplanmıştır.
Chaikin Osilatörü de bir işlem miktarı (adedi, volume) göstergesidir. Genellikle fiyatlarla işlem miktarı doğru orantılı olarak hareket etmektedir. Yani işlem miktarı artarken fiyatlar artmakta ve işlem miktarı düşerken fiyatlar düşmektedir. Aksi durum sözkonusu olduğunda ise; önemli trend değişimleri meydana gelmektedir. İşte CO bu gibi durumların saptanmasına yöneliktir. Marc Chaikin’e göre gösterge 3 ana bölümden oluşmaktadır;
Hisse senedi gün içindeki en düşük ve en yüksek değerlerinin ortalama değerinden ((en yüksek+en düşük)/2) daha yukarıda kapanmakta ise hisse senedinde alım vardır. Aksine, altında kapanmakta ise; hisse senedi elden çıkarılmakta yani dağıtılmaktadır.
Bir başka ifadeyle; göstergenin yükselen bir seyir izlemesi hisse senedine alım yapıldığını,
Düşen bir seyir izlemesi ise; hisse senedinden çıkış olduğunu yani satışların geldiğini gösterir.
İşlem miktarı kuvveti temsil ettiğinden ve hisse senetleri ancak sağlıklı artan işlem miktarı ile yukarı gidebileceklerinden, hisse senedinin fiyatı artarken işlem adedinin azalması çıkış trendinin sağlıklı olmadığını gösterir. Çünkü; hisse senedinin fiyatı artarken işlem miktarının düşüyor olması artık hisseye ilginin azaldığına, artış ivmesinin zayıfladığına ve fiyatların aşağı döneceğine işaret eder.
Tam tersine, düşüşe geçen hisse senetlerinde işlem miktarı başlarda genellikle az olup, hisse senetleri artık iyice değer kaybettiklerinde artış gösteriyor ise düşüş trendinin bitmek üzere olduğunu gösterir. Eğer fiyatlar düşerken işlem miktarı artarsa, hisse senedinden önemli derecede bir çıkış olduğu gözlenir. Osilatörü ile hem kısa hem de orta vadede hisse senedine giriş ve çıkışların analiz edilmesiyle trend değişim sinyalleri alınabilmektedir.
Her teknik analiz aracında olduğu gibi bu gösterge de tek başına kullanılmamalı, bir dizi diğer araçlarla da desteklenmelidir. Mesela Chaikin bu göstergenin yukarıda bahsedildiği gibi fiyatların uzun vadeli hareketli ortalaması ve özellikle zarf bantları (envelopes, hisse senedi fiyatlarının dalgalanma alt ve üst sınırlarını göstermektedir) ile birlikte kullanımını önermektedir.

Detrended Price Oscillator (DPO)

DPO fiyatlarda oluşan trendleri yok etmeyi amaçlar. Trendsizleştirilmiş fiyatlar, dalgalanmaları ve aşırı alım/aşırı satım düzeylerini belirlemeyi kolaylaştırır.
Uzun dönemli dalgalanmalar kısa dönemli dalgalanmalardan oluşur. Kısa dönemli dalgalanmaları incelemek uzun dönemli dalgalanmalardaki büyük dönme noktalarını belirlemeye yardımcı olabilir.
Highest High (Yeni)
Verilen zaman aralığındaki en yüksek fiyatı hesaplar.
Örneğin periyot olarak 14 verildiğinde son 14 gün içerisindeki en yüksek fiyatı verir.

Kairi

Kairi fiyat ile basit ortalaması arasındaki değişimin hareketli ortalamaya yüzdesidir. Eğer bu yüzde yüksek ve pozitif ise sat sinyali, negatif ve düşük ise al sinyalidir.
Lowest Low (Yeni)
Verilen zaman aralığındaki en düşük fiyatı hesaplar.
Örneğin periyot olarak 14 verildiğinde son 14 gün içerisindeki en düşük fiyatı verir.

Kapanış Aort Farkı

Kapanış Aort farkı hissenin kapanış ve ağırlıklı ortalama fiyatı arasındaki farkı gösteren bir indikatördür.
Eğer kapanış ağırlıklı ortalamadan yüksek ise değeri pozitif aksi takdirde negatif olur.
Kapanış fiyatının, hissenin ağırlıklı ortalama fiyatının, üzerinde ve altında olduğu günleri daha rahatlıkla
izlemenizi sağlar. Güçlü yukarı yönde fiyat hareketi sergileyen hisselerin, kapanış fiyatının trendin gücü
devam ettiği sürece, ağırlıklı ortalamadan yüksek olması olasılığı yüksektir. Kısa dönem fiyat hareketlerinin
analizinde kullanılabilir.

Weighted Close (Ağırlıklı Ortalama)

Weighted Close, gün içinde oluşan fiyatların kapanış ağırlıklı ortalamasını verir. Fiyat grafiği ile birlikte çizilir. Fiyat grafiğinin daha iyi izlenmesi için kullanılır.