Köpekler çikolata yerse ölür mü?
Köpekler kakaolu ürünlere duyarlý olduðundan sýk sýk zehirlenebilmekte, hatta ölebilmektedirler. Popüler bilim dergisi son sayþýsýnda bu ilginç konuya el attý.
Evde beslediðimiz kedi, köpek gibi hayvanlar, çikolata ve þeker, kek, kurabiye, çikolata cipsi, kakao tozu, kakao çekirdeðinin kabuðu gibi kakaolu ürünlere çok sýk maruz kalýrlar. Ancak köpekler bu gibi kakaolu ürünlere oldukça duyarlý olduklarýndan sýk sýk zehirlenebilmekte, hatta bazen ölüme kadar varabilen vahim sonuçlarla karþýlaþýlabilmektedir.
Türkiye’de Þeker ya da Kurban Bayramý gibi evde çikolata ve ürünlerinin en fazla bulunduðu zamanlarda bu tipten zehirlenme vakalarýna daha fazla rastlanmaktadýr. Birçok köpek için kakaolu ürünler çekici gelmekte ve onlarý yemekten zevk almaktadýrlar. Köpekler doðalarý gereði ayrým yapmadan bunlarý yediklerinden, kedilerden daha çok etkilenirler.
Neden Çikolata Köpekler Ýçin Zehirli?
Bilindiði gibi çikolata kakaodan yapýlan tatlý bir yiyecek. Kakao ya da Hintbademi Aðacý 10-15 m. boyunda ve vataný Amerika ve Batý Afrika olan kaviflor (çiçeklerin yaþlý dal ve gövdelerden çýkmasý olayý) bir bitki, meyveleri kavun þeklinde, küçük bir salatalýk büyüklüðünde, ucu sivri, tazeyken limon sarýsý-kýrmýzý renkte, kuruduktan sonra daha koyu olan ve açýlmayan kapsüllerdir. Meyveleri çok tohumludur. Beyaz ya da açýk mor renkteki ve badem þeklindeki tohumlarý kakao tanelerini teþkil eder. Meyveler içerisinden çýkarýlan kakao tohumlarý ya hemen ya da bir süre fermentasyona býrakýldýktan sonra kurutulur. Fermentasyon sonucu acý lezzet kaybolur ve aromatik bir koku meydana gelir. 50 meyveden yaklaþýk 1 kg tohum elde edilir. Taneler kavrulur, kýzýlýmsý kahverengi un haline getirilir ve yaðý çýkarýlýr. Yað çýktýktan sonra katýlaþan kakao, yeniden öðütülerek çok ince toz haline getirilir ki bu toz, kakao tozunu teþkil eder. Bunun bileþiminde kafein ve teobromin gibi metil ksantinler bulunur. Ancak çikolata yapýmýnda kullanýlýrken kakao yaðý çýkarýlmaz. Bu þekliyle yaklaþýk yüzde 40 karbonhidrat ve yüzde 18 protein içeren bol kalorili bir besindir. Asýl zehirli kýsmý ise içerdiði teobromin’den ileri gelir.
Etkisini Nasýl Gösteriyor?
Bu tipten zehirlenmelerde merkezi sinir sistemi uyarýsý, iþeme ve kalp atýmýnýn hýzlanmasý (taþikardi) metil ksantinlerin hücre içi adenozin reseptörlerini engellemesiyle ortaya çýkar. Bunlar ayrýca hücre içindeki kalsiyum yoðunluðunu da yükselterek kalp ve iskelet kasýnýn kasýlabilirliðini artýrýrlar. Bunun yaný sýra hücre içindeki siklik adenozin monofosfat (cAMP) yoðunluðunu da artýrdýðýndan adrenalin ve noradrenalinin salýverilmesi de dolaylý olarak hýzlanýr.
Duyarlýlýk ve Klinik Belirtiler Nelerdir?
Teobromin ve kafeinin her birinin öldürücü dozu 100-200 mg/kg’dýr. Ama aðýr zehirlenmeler ve yaþamý tehdit eden klinik belirtiler bu dozlarýn altýnda da görülebilir. Amerika Birleþik Devletleri Hayvan Zehir Kontrol Merkezinin (APCC) verilerine göre, 20 mg/kg teobromin alanlarda orta dereceli klinik belirtiler, 40-50 mg/kg teobromin alanlarda aðýr belirtiler ve 60 mg/kg teobromin alan köpeklerde de felçler görülmektedir. Metilksantinler plasentayý geçerek anne karnýndaki yavruyu da etkiler. Ayrýca süte de geçtiklerinden henüz süt emen yavrular da bundan etkilenirler...
Alýntý ile Cevapla