Trend Kavramı

[simurg]

Piyasa analizine teknik bir yaklaşımda trend kavramı son derece temel bir yer tutar. Teknik analizci tarafından kullanılan bütün araçlar (destek ve direnç seviyeleri, fiyat modelleri, hareketli ortalamalar, trend çizgileri vb.) piyasanın o trendine katılabilme amacına yönelik olarak, piyasanın trendini belirlemeye yardımcı olma amacını taşırlar.

Genel anlamda trend, basitçe, piyasanın gittiği yöndür. Fakat, bizim daha kesin bir tanımlamaya ihtiyacımız var. Öncelikle, piyasa hangi yöne doğru ilerliyor olursa olsun genellikle doğrusal bir çizgi izlemez. Piyasa hareketleri bir seri zigzag ile karakterize olur. Bu zigzaglar, görünür tabanları ve tepeleri olan bir seri birbiri arkasına gelen dalgayı temsil ederler. Bu taban ve tepelerin yönü, piyasanın trendini oluşturur.

Bu tepe ve tabanlar yukarıya doğru, aşağıya doğru ya da yatay olarak hareket ediyor olabilir. Yön ne olursa olsun, bu bize piyasanın trendini gösterir. Bir yukarı-trend, birbirini takip eden bir seri yükselen tabanlar ve tepeler olarak tanımlanır. Bir aşağı-trend, yukarı-trend’in tanımının tam tersi yani, düşen tabanlar ve tepelerdir. Yatay tepeler ve tabanlar, yatay fiyat trendini belirler. (Bkz. Şekil 4.1a, b, c, d.)



Şekil 4.1a Yükselen tepe ve tabanlarıyla bir yukarı-trend örneği görülüyor.



Şekil 4.1b Alçalan taban ve tavanlarıyla bir aşağı-trend örneği görülüyor.



Şekil 4.1c Yatay taban ve tabanlarıyla bir yatay-trend örneği görülüyor. Bu tür piyasaya "trendsiz piyasa" da denir.



Şekil 4.1d Grafiğin sol tarafında bir aşağı-trend görülüyor. Fiyatlar şu anda yatay bir hareket içindedirler. Ekim ayındaki tepenin geçilmesi yeni bir yukarı-trend başlatacaktır. Eylül ve Aralık aylarının tabanlarının aşağısına düşülmesi, aşağı-trend’in sürmesine neden olacaktır.

TRENDİN 3 YÖNÜ VARDIR

Büyük bir çoğunluk, piyasaların daima bir yukarı-trend ya da bir aşağı-trend içinde olduğu düşüncesi içindedir. Gerçekte ise, piyasalar üç yönde hareket ederler. Aşağıya, yukarıya ve yanlamasına. Bu farklılığı akılda tutmak önemlidir çünkü tutucu bir tahminle bile zamanın en azından üçte birinde fiyatlar düz, yatay bir model şeklinde, işlem aralığı da denilen bir biçimde hareket ederler. Bu tip bir yatay hareket, arz ve talep güçlerinin nispi bir denge durumunda, fiyatların da kararsız olduğu bir dönemi gösterir. Yatay bir piyasanın, yatay trende sahip olduğu şeklinde bir belirlemede bulunduysak da bu piyasalar çoğunlukla "trendsiz" olarak anılırlar.

Teknik araçların ve sistemlerin tamamı, öncelikle aşağı ya da yukarı hareket eden piyasalar için düzenlenmiş olan "trend-takipçisi" bir yapıdadırlar. Piyasalar "trendsiz" ya da yatay hareket etme dönemi içine girince, teknik sistemler ya tamamen başarısız kalırlar ya da iyi sonuçlar vermezler.

Kendi tanımından kalkarsak, bir trend-takipçisi sistemin, görevini yapabilmek için bir trende ihtiyacı vardır. Buradaki başarısızlık, sistemin kendisinde değildir. Başarısızlık daha çok, trend içinde olan piyasalar için düzenlenmiş bir sistemi trendsiz piyasalarda uygulamaya çalışan kişiye aittir.

TREND ÜÇE AYRILIR

Trendin üç kategorisi: ana trend, orta trend ve kısa dönemli trenddir. Gerçekte, çok kısa vadeli olarak dakikalardan, saatlerden başlayıp 50 veya 100 yıla kadar uzanan çok uzun trendler olarak neredeyse sonsuz sayıda trend vardır. Ama yine de, teknik analizcilerin hemen tamamı trendi üç bölüme sınıflandırırlar. Ancak, çeşitli analizcilerin her bir trendi nasıl tanımladıkları konusunda bir belirsizlik vardır.

Örneğin Dow Kuramı, ana trendi bir yıldan uzun bir süre için etkili olan bir trend olarak sınıflandırır. Dow, ikincil (orta) trendi, üç haftadan başlayıp birkaç aya uzanan bir dönemde, kısa trendi de iki, üç haftadan daha az sürede etkili olan trendler olarak tanımlar.

Her bir trend, kendisinden bir sonraki daha büyük trendin bir parçasıdır. Örneğin, orta trend ana trendin bir düzeltmesidir. Uzun vadeli bir yukarı-trend’de piyasa, yukarı hareketine yeniden başlamadan önce, birkaç ay süren bir düzeltme hareketi yaşar. Bu ikincil düzeltmenin kendisi de, daha kısa vadeli tepelerin ve tabanların ortaya çıktığı kısa vadeli dalgalardan oluşur. Bu durum, her bir trendin kendisinden sonraki daha büyük trendin bir parçası olması ve o trendin kendisinden küçük trendlerden oluşması şeklinde yinelenir. (Bkz. Şekil 4.2a ve 4.2b.)



Şekil 4.2a Trendin 3 derecesinin örneği: ana, ikincil ve kısa dönemli trendler. 1, 2, 3 ve 4 noktaları, ana yukarı-trend’i gösteriyor. 2-3 dalgası, ana yukarı-trend içinde ikincil bir düzeltmeyi gösteriyor. Her bir ikincil dalga, kısa dönemli trendlere bölünür. Örneğin 2-3 ikincil dalgası, daha küçük olan A-B-C dalgalarına bölünür.



Şekil 4.2b Eğer birileri Aksigorta’nın trendinin ne olduğunu sorarsa onlara, ana trendin aşağıya doğru, orta vadeli trendin (son 5-6 haftalık trend) yatay ve kısa dönemli trendin de (son bir ya da iki haftalık trend) yukarıya doğru olduğu söylenmelidir. Hangi trend için konuşulduğunun belirlenmesi her zaman için önemlidir.

Şekil 4.2a’da, ana yukarı-trend, yükselen tepe ve tabanlarla gösterilmiştir (1, 2, 3, 4 noktaları). Düzeltme dönemleri (2- 3) ana yukarı-trend’de orta vadeli bir düzeltmeyi temsil eder. Fakat, 2-3 dalgasının daha küçük 3 dalgadan oluştuğuna da dikkat edelim (A, B, C). Teknik analizci C noktasında, ana trendin hala yukarı doğru olduğunu ancak orta ve kısa trendlerin aşağı doğru olduğunu söyleyecektir. 4 noktasında, her üç trend de yukarı doğru olacaktır.

Trendin çeşitli dereceleri arasındaki farklılığı kavrayabilmek önemlidir. Eğer birisi size, o günkü piyasanın trendinin ne yönde olduğunu sorarsa, eğer siz o kişinin hangi trend hakkında soru sorduğunu bilmiyorsanız, yanıt vermek imkansız olmasa da güçtür. Siz, o kişiye ancak, daha önce incelediğimiz, trendin üçe sınıflanması tanımlaması çerçevesinde bir yanıt verebilirsiniz.

Değişik tarzda işlem yapan kişiler olduğu için, bir trendin ne anlama geldiği konusunda bir miktar anlaşmazlıklar oluşur. Uzun dönemli bir yatırımcı için, birkaç günden birkaç haftaya uzanan fiyat hareketlerinin anlamı olmayabilir. Günlük işlem yapan bir yatırımcı için ise, 2-3 günlük bir fiyat hareketi, bir "ana trend" oluşturabilir. Bu nedenlerle, bir trendin çeşitli derecelerinin kavranması ve aynı trendden söz ediliyor olması özellikle önemlidir.

[simurg]

KANAL ÇİZGİLERİ

Kanal çizgisi, trend çizgisi tekniğinin bir diğer yararlı biçimidir. Fiyatlar bazen iki paralel çizgi arasında hareket ederler (asıl trend çizgisi ve kanal çizgisi). Açıktır ki, bir kanal var ise ve analizci bu kanalın varlığını fark etmişse, bu bilgi kârlı avantajlar elde edebilmekte kullanılabilir.

Kanal çizgisinin çizimi oldukça basittir. Bir yukarı-trend’de (Bkz. Şekil 4.16a) önce, tabanlardan bir ana yukarı-trend çizgisi çizilir. Daha sonra, esas yukarı-trend çizgisine paralel olacak şekilde ilk belirgin tepe noktasından (2 noktası) noktalı bir çizgi çizilir. Her iki çizgi birlikte, sağa ve yukarıya doğru hareket eden bir kanal oluşturur.

Bir sonraki yukarı hareket kanal çizgisine (4 noktasındaki) ulaşır ve bu noktadan geriye dönerse bir kanalın ortaya çıkıyor olduğu söylenebilir. Bundan sonra fiyatlar ana trend çizgisine (5 noktasındaki) kadar düşerlerse, muhtemelen artık bir kanal ortaya çıkmış demektir. Aynı şey bir aşağı-trend için de, fakat elbette ki ters yönde, doğrudur (Şekil 4.16.b).



Şekil 4.16a Bir trend kanalı örneği görülüyor. Önce ana yukarı-trend çizgisi 1 ve 3 noktalarının tabanları birleştirilerek çizilir ve daha sonra, ilk tepe olan 2 no’lu çizginin üzerinden ana yukarı-trend çizgisine paralel bir çizgi çizilir (noktalı çizgi).



Şekil 4.16b Bir aşağı-trend’de bir trend-kanal görülüyor. Kanal, 1 ve 3 zirvelerinden çizilen aşağı-trend çizgisine paralel olarak 2 noktasındaki ilk tabandan aşağı doğru bir çizgi çizilerek elde edilir. Fiyatlar çoğunlukla böyle bir kanalın içinde hareketlerini sürdürürler.

Okuyucu böyle bir durumun değerini hemen görecektir. Esas yukarı-trend çizgisi, yeni uzun pozisyonları başlatmak için kullanılabilir. Kanal çizgisi kısa dönemde kâr elde edebilmek için kullanılabilir. Ana trend çizgisi için de söylediğimiz şekilde, kanal ne kadar uzun sürerse ve ne kadar fazla sayıda test edilirse o derece önemli ve güvenilir hale gelir.



Şekil 4.16c Şekilde, fiyat hareketinin yukarıya doğru olan paralel iki trend çizgisi arasındaki hareketi görülüyor. Ana trend çizgileri (alttaki çizgiler), her zaman daha önemlidir.

Ana trend çizgisinin kırılması trenddeki önemli bir değişikliğe işaret eder. Fakat yükselen bir kanal çizgisinin kırılması tamamen zıt anlama gelir ve bu durum varolan trendin ivme kazanıyor olduğuna işaret eder.

Kanal tekniğinden yararlanmanın bir başka yolu, çoğunlukla zayıflayan bir trendin işareti olan, fiyatların kanal çizgisine ulaşamamalarının belirlenmesidir. Şekil 4.17’de, fiyatların kanal çizgisinin üst tarafına ulaşamamaları (5 noktasında), trendin dönüyor olduğunun bir erken uyarısı olabilir ve diğer çizginin (ana yukarı-trend çizgisi) kırılacak olduğu konusundaki ihtimali arttırır.

Genel bir kural olarak, bir fiyat kanalı içinde herhangi bir hareketin kanalın kenarlarından birine ulaşamaması, çoğunlukla trendin dönüyor olduğuna işaret eder ve kanalın diğer tarafının kırılacak olma ihtimalini güçlendirir.



Şekil 4.17 Kanalın üst ucuna ulaşılamaması çoğu zaman aşağıdaki trend çizgisinin kırılacağının bir erken uyarısıdır. Şekilde, 5 noktasının yukarıdaki çizgiye erişememesinin ardından 6 noktasında ana yukarı-trend çizgisinin kırılmış olduğuna dikkat edelim.

Kanal, esas trend çizgisinin düzeltilmesinde de kullanılabilir. (Bkz. Şekiller 4.18 ve 4.19.) Fiyatlar eğer anlamlı bir miktarda yükselen kanal çizgisinin üzerine çıkarlarsa, böyle bir durum genellikle güçlenen bir trende işaret eder. Böyle bir durumda bazı grafikçiler, yeni kanal çizgisine paralel olacak şekilde en son tabandan, daha dik bir ana yukarı-trend çizgisi çizerler (Şekil 4.18’de gösterildiği biçimde).

Daha dik olan yeni destek çizgisi, eski yatay çizgiden çoğu zaman daha iyi işlev görür. Benzer biçimde, bir yukarı-trend’in kanalın üst ucuna ulaşamayışı, en son iki tepenin üzerinden çizilen yeni direnç çizgisine paralel olacak şekilde en son tabanın altından yeni bir destek çizgisinin çizilmesini gerekli kılar (Şekil 4.19’da gösterildiği gibi).

Kanal çizgilerinin ölçüm teknikleri vardır. Bir fiyat kanalından kopuş gerçekleştiği zaman, fiyatlar çoğunlukla kanalın genişliğine eşit bir uzaklık kadar yol alırlar. Dolayısıyla grafikçi, kanalın genişliğini ölçer ve bu uzunluğun, hangi trend çizgisi kırılmışsa o noktadan izdüşümünü alarak fiyat hedefini bulur.



Şekil 4.18 Yukarı kanal çizgisi kırıldığı zaman (5. dalgada olduğu gibi) pek çok teknik analizci, yeni yukarı kanal çizgisine paralel olacak şekilde ana yukarı-trend çizgisini yeniden çizerler. Diğer bir deyişle, 3 ve 5 çizgilerine paralel olarak 4 ve 6 çizgileri çizilir. Yukarı-trend’in hız kazanması, ana yukarı-trend çizgisinin de aynı şekilde davranacağını düşündürür.

Ancak, kanalın iki çizgisinden ana trend çizgisi, çok daha fazla önemlidir ve çok daha fazla güvenilir olandır. Kanal çizgisi, trend çizgisi tekniğinde ikincil olarak kullanılır.



Şekil 4.19 Fiyatlar yukarı-trend çizgisine erişmeyi başaramayınca, düşen iki tepenin (3-5 çizgileri) üzerinden bir aşağı-trend çizgisi çizilir ve bunun arkasından 3-5 çizgisine paralel olacak şekilde 4 noktasındaki düşük noktadan bir deneme kanalı çizilebilir. Kanal çizgisinin alt bölümü bazen ilk desteğin ortaya çıkacağı yere işaret eder.

http://www.bilgilik.com

[simurg]

düzeltilmiştir..

[CR7]

Güzel bilgiler,Teşekkürler.