Tüm sektör bedava çalışsa bile benzin 1.94'ten ucuza satılamaz

22.11.2008 | Referans-Ankara | Haber












Başbakan Tayyip Erdoğan, akaryakıt dağıtım şirketlerine yönelik olarak fiyatları düşürmediği eleştirisinde bulunmuştu. Tüpraş ise benzinin bedavaya satılması durumunda dahi sadece vergi yükü nedeniyle fiyatın 1.94 YTL'den daha az olamayacağını ifade etti.

Tüpraş, akaryakıt pompa fiyatlarının belirlenmesinde döviz kuru ve vergilerin ağırlığına dikkat çekerek Akdeniz piyasasındaki ürün fiyatlarının değişiminin de fiyatlarda etkili olduğunu açıkladı. Tüpraş'tan yapılan yazılı açıklamada, benzin ve motorinde Türkiye'de pompa fiyatlarında temmuz-ekim döneminde yapılan indirim miktarlarının Avrupa ülkelerindeki indirimlerden daha fazla olduğu belirtildi. Açıklamada, serbest piyasada fiyat düşüşlerinin yurtiçi fiyatlara yansıtılmadığı iddialarının doğru olmadığı kaydedilerek, dağıtıcı, bayi ve nakliyecinin hiçbirinin hizmet bedeli almaması durumunda dahi 1 litre benzinin fiyatının vergiden dolayı 1.94 YTL'den az olamayacağına dikkat çekildi.

Referans gazetesinin gündeme getirdiği akaryakıt pompa fiyatlarının oluşumuna yönelik tartışmalara Tüpraş da katıldı. Tüpraş, cuma günü yaptığı yazılı açıklamada rafineri satış fiyatının nasıl belirlendiği, fiyatların hangi sıklıkta değiştiği, pompa satış fiyatının nasıl oluştuğu ve neden rafineri çıkış fiyatlarının açıklanmadığı konularına açıklık getirdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı konuşmalarda akaryakıt dağıtım şirketlerine yönelik olarak fiyatları düşürmediği eleştirisinde bulunmuş, gerekirse konunun yargıya kadar taşınabileceği uyarısı yapmıştı. Ancak Tüpraş da yaptığı açıklama ile benzinin bedavaya satılması durumunda dahi sadece vergi yükü nedeniyle fiyatın 1.94 YTL'den daha az olamayacağını belirterek fiyatlar içerisindeki bileşenlere dikkat çekti.


Döviz kurunda artış dikkate alınmalı

Açıklamada, pompa satış fiyatında; rafineri satış fiyatı, dağıtıcı şirket ile bayinin maliyeti ve kâr payı, sabit tutarlı ÖTV ve toplam tutar üzerinden alınan KDV olmak üzere 3 ayrı bileşen bulunduğu belirtildi. Petrol piyasalarında ürünlerin dolar üzerinden işlem gördüğü belirtilerek Akdeniz piyasasındaki petrol ürünleri fiyatına göre hareket edildiği belirtildi. Bu iki faktörün fiyat oluşumundaki önemine dikkat çekilen açıklamada, yeni fiyatların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (EPDK) ve Tüpraş müşterisi akaryakıt dağıtım şirketlerine gönderildiği belirtildi. Rusya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve İsrail gibi çevre ülke rafinerilerinin de Türkiye'yi yakından takip ettiği ifade edilerek bu ülkelerin fiyat avantajı görmesi durumunda ürünlerini Türkiye'de pazarladıkları kaldedildi. Açıklamada, 8 Temmuz-20 Kasım tarihleri arasında benzin ve motorin fiyatlarının 13 kez düşürüldüğü ve 3 kez de artırıldığına dikkat çekilerek, döviz kuru ve Akdeniz piyasasındaki fiyat değişikliklerinin etkili olduğu anlatıldı. Örneklerle açıklanan raporda, 8 Temmuz'da 1.2329 olan ABD Dolar kurunun, bugün itibariyle 1.7038 olduğu belirtilerek yüzde 38'lik döviz kuru artışına dikkat çekildi. Açıklamada 8 Temmuz-20 Kasım tarihi arasında kur etkisi dikkate alındığında Akdeniz piyasasında benzin fiyatlarının YTL bazlı olarak yüzde 52 oranında düştüğü, Tüpraş'ın ise fiyatlarını yüzde 49 oranında düşürdüğüne dikkat çekildi. Rekabet Kurumu'nun ilgili kararında da Tüpraş'ın hâkim durumunu kötüye kullanma eğiliminde olmadığı ve uluslararası fiyatlarla Tüpraş fiyatları arasındaki farklılıkların bir süre sonra uyumlaştığının ifade edildiği vurgulandı.


Fiyatta en büyük pay verginin

Açıklamada, pompa fiyatı içerisindeki en büyük payın vergi olduğu belirtilerek vergi payının en büyük dilimini ise litre başına sabit olarak alınan Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) oluşturduğu kaydedildi. 1 litre benzin içinde 1.4915 YTL ÖTV bulunduğu belirtilerek bu tutar üzerinden de yüzde 18 KDV alındığı belirtilerek bu nedenle 1 litre benzinde vergi yükünün 1.76 YTL olduğu ifade edildi. Satış fiyatı içindeki diğer unsurlardan alınan KDV de dahil edildiğinde 1 litre benzinde toplam vergi yükünün 1.94 YTL olduğu ifade edilerek "Bugün itibariyle benzin bedava olsa ve rafinerici, dağıtıcı, nakliyeci, bayi hiçbir hizmet bedeli almasa da benzinin litresi yine de 1.94 YTL'den az olmayacaktır" denildi. Litresi 2.92 YTL olan benzinin içerisinde 0.58 YTL rafineri çıkış fiyatı bulunduğu belirtilerek bunun oranının ise fiyat içerisinde yüzde 20 olduğu belirtildi. Pompada 1 litresi 100 kuruş olan benzinin rafineri fiyatı yüzde 50 düşse dahi pompa fiyatının 90 kuruş olacağı örneği verilerek, yüzde 50'lik rafineri çıkış fiyatındaki düşüşün pompaya ancak yüzde 10 oranında yansıyacağı kaydedildi.


ÖTV'de artış yapıldı

2006 yılında ham petrolün varilinin 60 dolar olduğu dönemde 1 litre benzinin yaklaşık 2.50 YTL olduğu belirtilerek temmuz ayında ise petrolün varil fiyatının 140 doları aştığı, ancak 1 litre benzin fiyatının petrol fiyatı gibi yüzde 133 oranında artmayarak, 3.55 YTL'de kaldığı vurgulandı. 2007-2008 yıllarında ÖTV'de yapılan artışların değerlendirmelerde dikkate alınmaması eleştirilerek bu dönemde 1 litre benzin ÖTV'sinde yapılan toplam artışın 0.1290 YTL olduğu vurgulandı. Bunun üzerinden alınan KDV de dahil edildiğinde benzinde vergi yükünün litrede 0.1522 YTL arttığı ifade edildi. 2005 yılından itibaren petrol ürünleri ithalat ve ihracatının serbest bırakıldığı belirtilerek dağıtım şirketlerinin ikmallerinin en az yüzde 60'ını yurtiçi rafinerilerden karşılama zorunluluğunun da kaldırıldığı ifade edildi. Tüpraş rafinerileri ile ilgili geçmişte uygulanan korumaların da böylece bittiği belirtilerek Tüpraş'ın fiyatlandırma yöntemleri ve fiyatlarının açıklanmasının ithalat ve ihracat fiyatlarının belirlenmesindeki pazarlık avantajını ve rekabet gücünü azaltacağı kaydedildi. Bu nedenle rafineri satış fiyatlarının internette yayımlanmadığı belirtilerek ilgili kurumlara ve müşterilere ise düzenli olarak bildirim yapıldığı vurgulandı.



Türkiye Avrupa'dan daha fazla indirim yaptı

Açıklamada, Türkiye ile Avrupa ülkelerindeki benzin fiyatlarında yapılan indirimler de kıyaslanarak, Türkiye'deki indirimlerin daha fazla olduğuna dikkat çekildi. Açıklamaya göre benzinde Türkiye'deki pompa fiyatları litre başına 0.34 YTL düşerken, Avrupa ortalaması 0.22 YTL oldu. Motorinde de pompa fiyatları Türkiye'de litre başına 0.41 YTL oranında düşerken, Avrupa'daki pompa fiyatları 0.23 YTl oranında azaldı. Temmuz ayından ekim ayına kadar İtalya ile İspanya benzin fiyatını yüzde 23, Almanya yüzde 22, İngiltere yüzde 21, Fransa ise yüzde 19 oranında düşürürken Türkiye'de yüzde 34 oranında indirim gerçekleşti. Motorinde ise İtalya ve İspanya yüzde 26, Fransa ve Almanya yüzde 22, İngiltere ise yüzde 20 oranında indirim yaparken Türkiye yüzde 41 oranında indirim yaptı.


http://www.referansgazetesi.com/habe...HBR_KOD=111115