'Yarým Hoca'nýn rant fetvasý
01 Ekim 2008 10:15
Zaman


Soru: Sadece 21 ayda deðerini 44 defa katlayan yatýrým türü nedir?Cevap: Olsa olsa imar spekülasyonuna uðrayan arsadan elde edilen ranttýr...


window.google_render_ad();
Soru: Sadece 21 ayda deðerini 44 defa katlayan yatýrým türü nedir?

Cevap: Olsa olsa imar spekülasyonuna uðrayan arsadan elde edilen ranttýr.

Soru: Rant nedir peki hocam?

Cevap: Gayrýmenkulden, yani arsa, bina gibi taþýnmayan deðerlerin gelirine rant denir. Meselâ daðda bayýrda, kýyýda köþede milyonlarca seneden beri "tabii deðeri"nde hiçbir kýmýltý olmaksýzýn duragelen bir arsa, emek verilmeksizin günün birinde, tabii deðeriyle kýyaslanmayacak ölçüde deðerlenirse, aradaki deðer farký rant diye tabir edilir.
Soru: Rant geliri meþrû mudur peki?
Cevap: Teorik bakýmdan meþrûdur, bizim hukuk mevzuatýna göre kanunen mahzuru yok; elbette usûle uygun þekilde vergilendirilmesi kaydýyla.
Soru: Peki hocam, rant geliri dinen helâl midir?
Cevap: Benim hocalýðým, bu gibi "ince" iþlerin ayrýntýlarýna nüfuz edemeyecek derecede kaba-saba seviyededir, fakat madem sual ettiniz, bildiðim kadarýný ifade edeyim. Yukardaki tarife nazaran rant geliri helâl görünüyor, fakat Rize ulemâsýndan Necati Hoca'nýn Çay TV'de Ramazan geceleri boyunca sürdürdüðü "Necati Hoca cevap veriyor" programlarýnda sýkça tekrar ettiði "tekva" [doðrusu takvâ] ölçüsüne göre vaziyet karýþýktýr.
Soru: Nasýl oluyor yani hocam? Dinin helâl kýldýðý bir þeyi, sonradan bazý mülahazalarla "þüpheli" hâle getirmek, en hafif tâbirle kendini bilmezlik sayýlmaz mý?
Cevap: Aynen öyledir, fakat müsaade buyrunuz izah edeyim. Diyelim ki bir belediye baþkaný ve eþi bundan 23 sene önce, civarýnda artý deðere mevzu olacak hiçbir bina, kamu yatýrýmý vesaire olmayan bir yerden 11 dönüm arsa satýn alýyor.
Soru: Ee, ne var bunda; çoðumuzun vardýr böyle yatýrýmý!
Cevap: Bundan ibaret deðil ki; nitekim 2007'ye kadar bu 11 dönüm arsa için öngörülen inþaat alaný miktarý 27 bin m²'dir. Burada arsa ile inþaat alaný sizi yanýltmasýn; 100 metrelik bir arsaya on kat inþaat izni verirseniz inþaat alaný bin m²'ye çýkar. 2007'de bu baþkanýnýn belediyesi bir karar alarak bu arsanýn inþaat alanýný 82 bin m²'ye yükseltiyor. Bunun üzerine Mimarlar odasý, "bu iþte karýþýklýk var" diye itirazda bulunuyor. Dava sürerken ayný belediye meclisi arsanýn imar durumunu deðiþtirerek kurulacak binalarýn temel alanýný % 40'tan 60'a yükseltmiyor mu? Ortalýk bir daha karýþýyor fakat tam da o günlerde ilgili bakanlýk, tek maddelik bir yönetmelik deðiþikliði ile belediye meclisinin yaptýðý iþlemi mevzuata uydurup "kanuni ve meþru" hale getiriyor.
Soru: Ne olmuþ yani, Türkiye'de arsasýnýn deðeri þöyle veya böyle artan tek arsa sahibi bu baþkan mýdýr? Rant rant deyip durduðun bu mu hocam?
Cevap: Evet, iþte budur; çünkü hikayesini özetlediðimiz arsanýn deðeri bugün, tapu kayýtlarýnda beyan edilen meblaða göre tam 44 kat artmýþ bulunuyor. Aradaki fark helâl mi, deðil mi, benim fýkhî bilgim o kadar derine gitmez.
Soru: Evet, durum kanuna uygun görünüyor, yani meþrû; dinen de helâl olmasý lâzým?
Cevap: Nasýl yani, hani bunun emeði?
Soru: Adam vaktiyle geleceði kestirip yatýrým yapmýþ hocam, yani bir risk üstenmiþ. Ardýndan iþin peþini býrakmayýp yatýrýmýnýn deðerini yükseltecek teþebbüslerde de bulunmuþ. Böylece iþin içine emek faktörü de giriyor. Çalmamýþ çýrpmamýþ, kimsenin hakkýný yememiþ! Tam tersine ekonomik büyümeye katký sunacak bir teþebbüste bulunmuþ. Bu rant düþmanlýðýný doðrusu anlamadým hocam; seninki biraz servet düþmanlýðý oluyor galiba!
Cevap: Galiba haklýsýn; yarým tabib candan, yarým hoca imandan eder diye boþuna söylememiþler. Sustum, sustum...