Türkiye'nin enerji faturasý kabardý

30.09.2008 | ANKA | Haber






function f_showLinks (li) { try { f_display(li); } catch (e) { }}
Türkiye'nin, son aylarda aþýrý pahalanan ham petrol ve doðal gaz ile akaryakýt, sývýlaþtýrýlmýþ petrol gazý ve kömür gibi enerji maddeleri ithalatýna yýlýn ilk sekiz ayýnda ödediði döviz yaklaþýk 34 milyar dolarla toplam ithalatýn yaklaþýk dörtte birini oluþturdu. Bu dönemdeki dýþ ticaret açýðýnýn yaklaþýk yüzde 54'ü "net" enerji ithalatýndan kaynaklandý.
Ýlk sekiz aydaki artýþ hýzýný korumasý durumunda enerji ithalatý faturasýnýn yýlýn tümünde 56-57 milyar dolarý aþacaðý, "net" enerji ithalatýnýn ise 47-48 milyar dolar olacaðý hesaplandý.
Türkiye Ýstatistik Kurumu verilerinden yapýlan belirlemeye göre geçen yýl Ocak-Aðustos döneninde 20 milyar 417 milyon dolar olan enerji ithalatý için bu yýl ayný dönemde ödenen fatura 33 milyar 982 milyon dolara ulaþtý. Geçen yýlýn ayný dönemine göre enerji ithalatýnda yüzde 66.4 artýþ yaþandý. Bu yýl ilk sekiz ayda enerji ithalatýna ödenen döviz, geçen yýlýn tümündekini aþtý. 2007 tümünde enerji ithalatý için 33 milyar 883.1 milyon dolar ödenmiþti.
Sekiz aylýk enerji ithalatý, ayný dönemde 145 milyar 576,7 milyon dolar olan toplam ithalatýn yüzde 23.3'ü kadar bir büyüklük oluþturdu. Buna göre bu yýlýn ilk sekiz ayýnda Türkiye'nin ithalat faturasýnýn yaklaþýk dörtte biri enerji için ödendi. Enerji maddeleri ithalatýnýn toplam ithalat içindeki payýnda son yýllarda hýzla yükseliþ gözleniyor. Fiyatlarýn nispeten düþük olduðu 2003 yýlýnda enerji ithalatýnýn toplam ithalat içindeki payý yüzde 16.7 düzeyinde bulunuyordu. Bu oran 2004 yýlýnda yüzde 14.8'e indikten sonra 2005 yýlýnda yüzde 18.2, 2006'da da yüzde 20.7, 2007 yýlýnda da yüzde 19.9 olarak gerçekleþti.
Türkiye'nin toplam ithalatýnýn 69 milyar 339,7 milyon dolar olarak gerçekleþtiði 2003 yýlýnda enerji ithalatý 11 milyar 575,1 milyon dolar olmuþtu. 2004 yýlýnda enerji ithalatý 14 milyar 407,3 milyon dolara, toplam ithalat 97 milyar 539,8 milyon dolara, 2005 yýlýnda enerji ithalatý 21 milyar 255,6 milyon dolara toplam ithalat ise 116 milyar 774,2 milyon dolara çýktý. 2006 yýlýnda enerji ithalatý 28 milyar 859,1 milyon, toplam ithalat 139 milyar 576,2 milyon dolara yükseldi. 2007 yýlýnda ise toplam ithalat 170 milyar 62,7 milyon dolar oldu, bunun 33 milyar 833,1 milyon dolarýný enerji faturasý oluþturdu.

Net enerji ithalatý 28.6 milyar dolar
Türkiye'nin geçen yýlýn ilk sekiz ayýnda 2 milyar 977,2 milyon dolar olan enerji ihracatý ise bu yýl ayný dönemde 5 milyar 404,8 milyon dolara çýktý. Böylece Türkiye'nin enerji dýþ ticaretinde karþý karþýya kaldýðý açýk; diðer bir deyiþle "net enerji ithalatý" anýlan dönemde 17 milyar 439,7 milyon dolardan 28 milyar 577,2 milyon dolara yükseldi.
Buna göre net enerji ithalatý ayný dönemde 53 milyar 88,2 milyon dolar olan toplam dýþ ticaret açýðýnýn yüzde 53,8'ini oluþturdu. Diðer bir deyiþle Türkiye'nin sekiz aylýk dýþ ticaret açýðýnýn yarýdan fazlasý enerjiden kaynaklandý. Ýlk sekiz ayda 34 milyar dolara yaklaþan enerji ithalatýnýn, yýlýn kalan döneminde de ayný artýþ hýzýný sürdürmesi durumunda yýlýn tümünde 56-57 milyar dolar dolayýnda çýkacaðý belirlendi.
Bu yýl ilk sekiz ayda hýzlý bir artýþ gösteren net enerji ithalatýnýn ayný tempoyu devam ettirmesi durumunda ise yýlýn tümünde 47-48 milyar dolar dolayýnda gerçekleþmesi bekleniyor. Petrol fiyatlarýnda hýzlý artýþlarýn sürmesi durumunda, pahalanan ithalatýn miktarý baskýlamasý sonucu faturadaki büyüme ayný paralelde olmayacak. Ancak, enerji maddelerinin dýþ alým miktarý belli bir düzeyin altýna düþmesi zor olduðu için Türkiye'nin ithal enerjiye ödediði fatura büyümeye devam edecek.