Bankalarýn açýk pozisyonu 12 milyar dolar

28.09.2008 | ANKA | Haber



Bankacýlýk sektörünün bilanço içi açýk pozisyonu 12 Eylül itibariyle 12 milyar 40 milyon dolara ulaþtý. Bankalarýn 172.9 milyar dolarlýk bilanço içi döviz yükümlülüðüne karþýlýk, 160.8 milyar dolarlýk döviz varlýðý bulunuyor. Bankalarýn döviz pozisyon açýðý Haziran sonundan bu yana 2.2 milyar dolar küçüldü.



Küresel finans piyasalarýndaki kriz derinleþirken, Türk bankacýlýk sektörünün Haziran sonundan bu yana net 2.2 milyar dolar küçültülmesine karþýn hala 12 milyar dolarýn üzerinde açýk pozisyonu bulunuyor.
Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) 12 Eylül itibariyle açýkladýðý verilere dayanarak yapýlan hesaplamaya göre Türk bankacýlýk sisteminin bilanço içi döviz varlýklarý 160 milyar 821 milyon, yükümlülükleri ise 172 milyar 861 milyon dolar düzeyinde bulunuyor. Buna göre bankalar 12 milyar 40 milyon dolarlýk bir bilanço içi açýk pozisyon tutuyor.
2007 sonu itibariyle bankalarýn bilanço içi yabancý para net genel pozisyonu açýðý 10 milyar 511 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Söz konusu açýk pozisyon ilk çeyrekte önemli ölçüde kapatýlarak Mart sonu itibariyle 5 milyar 730 milyon dolara çekildikten sonra, izleyen aylarda yeniden artýþa geçti. Nisan sonunda 8 milyar 177 milyon, Mayýs sonunda 11 milyar 845 milyon dolara çýkan açýk pozisyon, Haziran sonunda 14 milyar 231 milyon dolara kadar yükseldi.
Küresel krizin þiddetinin artmaya baþladýðý izleyen aylarda ise bankalar açýk pozisyonlarýný bir ölçüde kapama yoluna gitti. Bilanço içi döviz pozisyon açýðý Temmuz sonunda 14 milyar 148 milyon, Aðustos sonunda 13 milyar 749 milyon dolara geriledi. Küresel krizin tepe noktaya çýktýðý günlerde ise bankalarýn hýzlý biçimde pozisyon kapama eðilimine girdiði gözlendi. Açýk pozisyon, 5 Eylül'de 13 milyar 102 milyon, 12 Eylül itibariyle de 12 milyar 40 milyon dolara kadar indirildi.
Bu geliþmelerle bankalarýn bilanço içi döviz pozisyon açýðý ay sonlarý itibariyle tepe noktaya ulaþtýðý Haziran ayýna göre net 2 milyar 192 milyon dolar azalýrken, buna raðmen 2007 sonundaki düzeyinin 1 milyar 529 milyon dolar, bir yýl önceki düzeyinin ise 4 milyar 957 milyon dolar üzerinde gerçekleþti. Bankalarýn bilanço içi döviz pozisyonu açýðý geçen yýl 14 Eylül'de 7 milyar 83 milyon, 2007 sonunda ise 10 milyar 511 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu.

DÖVÝZ POZÝSYON AÇIÐI NEDÝR?
Bankalar, yabancý para cinsinden aldýklarý krediler ve diðer döviz yükümlülüklerini karþýlayacak miktarda döviz varlýðýna sahip olmamalarý durumunda döviz pozisyon açýðý veriyorlar. Bilançolarýndaki toplam yabancý para varlýklarýn döviz yükümlülüklerini karþýlamaya yetmemesi nedeniyle oluþan pozisyon açýklarý, bankalar üzerinde önemli kur riski oluþturuyor. Kurlarda, özellikle küresel þoklara baðlý olarak öngörülemeyen ani artýþlar yaþanmasý durumunda önceden açýðýný kapatamayan bankalarýn mali yapýsýnda ciddi boyutta tahribat ortaya çýkýyor.

AÇIK, BÝLANÇO DIÞI FAZLAYLA DENGELENÝYOR
Bu arada 12 Eylül itibariyle bankalarýn bilanço dýþý varlýklarýnýn 70 milyar 196 milyon, yükümlülüklerinin ise 59 milyar 233 milyon dolar olduðu belirlendi. Buna göre bankalarýn bilanço dýþý varlýk-yükümlülük dengesindeki fazla 10 milyar 964 milyon dolar düzeyinde oluþtu.
Böylece bankalarýn bilanço içi ve dýþý döviz pozisyonlarýnýn neti olan "yabancý para net genel pozisyonu", anýlan tarih itibariyle 1 milyar 77 milyon dolar açýk verdi. Geçen yýl Eylül sonu itibariyle 29 milyon dolar fazla veren söz konusu denge, 2007 sonu itibariyle 296 milyon dolar açýk vermiþti. Bu yýl Mart, Nisan, Mayýs ve Haziran aylarý itibariyle fazla veren yabancý para net genel pozisyonu, 25 Temmuz'dan itibaren son dört haftada ise açýk verdi. Ancak 5 Eylül itibariyle 1 milyar 323 milyon dolara ulaþan açýðýn, 12 Eylül'de azalarak 1 milyar 77 milyon dolara düþtüðü gözlendi.