Sektör Migros'a kilitlendi gözler yerli-yabancı evliliklerinde


12.02.2008 | Sevgi Sayar | Dizi Yazı

137 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan perakende sektöründeki toplam mağaza sayısı 2007'de yüzde 24 artış gösterdi. Sektörde daha önceki yıllarda gıda perakendeciliğinde yaşanan rekabet 2007'de yerini elektronik mağazalarına bıraktı. Alışveriş merkezleri, perakende sektörünün en hızlı büyüyen alanları arasındaki yerini aldı.


Birleşme ve satın almalarla hareketli bir yılı geride bırakan perakende sektörü 2007'de yüzde 10 büyüdü. 137 milyar dolarlık sektör, Gayri Safi Milli Hasıla'nın yüzde 20'sinin oluşturdu. Perakendede istihdam oranı da son iki yılda yüzde 50 artış gösterdi. 2008 yılında da büyüme trendinin beklendiği sektörde, gıda perakendesinde dengeleri Migros'un satışı oluşturacak. Geçtiğimiz günlerde Başbakanlık'a gönderilen Büyük Marketler Yasa Tasarısı da, sektörün geleceğini önemli bir rol oynayacak.

Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği'nin (AMPD) Aralık 2007 verilerine göre, sektörün cirosu bir önceki yıla göre yüzde 9.6 arttı. Sektördeki toplam mağaza sayısı ise geçen yıl yüzde 24 artış gösterdi. Alışveriş merkezleri, perakende sektörünün en hızlı gelişim gösteren alanlarından biri oldu. Alışveriş merkezlerinin sayısı 60'ı İstanbul'da olmak üzere 186'ya ulaştı. 50'nin üzerinde alışveriş merkezi de açılmayı bekliyor. 2007 yılında açılan İstinye Park'ın ardından 2008'in ilk ayında arka arkaya hizmete giren Nişantaşı City's ve Astroia üst gelir grubuna yönelik yatırımlar olarak dikkat çekti. Bu yıl açılması planlanan alışveriş merkezlerinin büyük bir kısmını ise outletler'in oluşturması bekleniyor. Halen Pendik'te Viaport, Sefaköy'de Armonipark ve Torunlar'ın Mahmutbey'deki outlet alışveriş merkezi yatırımı devam ediyor. İnşaat halindekiler ve proje aşamasındakiler eklendiğinde 142'si İstanbul'da olmak üzere alışveriş merkezi sayısının 346'ya ulaşması bekleniyor. İstanbul'da Beylikdüzü ve Levent'in doyma noktasına ulaştığını belirten sektör temsileri, Ankara'da bazı ilçelerde de benzer bir sonucun yaşanabileceği uyarısında bulunuyor. 2008'in ortasında bazı alışveriş merkezlerinin çok ciddi sıkıntılar yaşayacağını belirten yetkililer, "Beylikdüzü hiç çalışmıyor. Büyükdere Caddesi civarında da bir sıkıntı yaşanabilir. Küçük şehirlerde de sayı artıyor. Bir sıkıntı olabilir"' değerlendirmesinde bulunuyor.


Elektronikte rekabet artacak

Sektörde daha önceki yıllarda gıda perakendeciliğinde yaşanan rekabet, 2007 yılında ise yerini elektronik mağazalarının rekabetine bıraktı. Sektör, ucuz ürün promosyonlarının neden olduğu izdiham görüntüleriyle akıllarda yer etti. 2006'nın son günlerinde girdiği Türkiye pazarında mağaza sayısını 5'e çıkartan Darty'den sonra, 2007 yılında Mediamarkt da Türkiye pazarına hızlı bir giriş yaptı. Şu anda 3 mağazaya ulaşan Mediamarkt'ın ardından pazara giren Electro World ise kısa süre içerisinde mağaza sayısını 5'e yükseltti. Bu konudaki liderlik 200 mağazayı aşan Teknosa'da. Bu yıl da Türkiye pazarına, Best Buy ile Pnac adlı elektronik marketlerinin girmesi bekleniyor.


Migros belirleyici olacak

Organize perakendenin yüzde 42'lik bölümünü oluşturan gıda perakendeciliğinde lider yine değişmedi. Sektörde pazar payı 2006 rakamlarına göre yüzde 22'ye ulaşan Migros, 2007 yılında ciroda da liderliğini sürdürdü. 2007'nin ilk 9 ayında cirosu 3 milyar 244 milyon 642 bin YTL'ye ulaşan Migros'u 2 milyar 154 milyon 398 bin YTL'lik ciroyla BİM, 1 milyar 479 milyon 647 bin YTL ile CarrefourSa izledi.

Sektörün ciro bakımından lider firması olan Migros, 2007 yılında satış masasına çıkmış olsa da büyümesini hızla sürdürdü. Haftada ortalama 3 yeni mağaza açarak büyüyen Migros, 2007 yılı sonunda mağaza sayısını 938'e çıkardı. Migros'un yeni sahibinin belli olması ile birlikte sektör yeni bir oyuncuyla tanışmış olacak. Migros'u yabancı fon veya perakende devlerinden birisinin alması halinde ise gıda perakendeciliğinde lider oyuncu yeniden belirlenecek. Ancak kulislerde Migros'u yabancı bir fonun alması durumunda, markaların parçalanarak satılacağı söylentileri konuşuluyor. Bunun gerçekleşmesi durumunda perakende sektörüne yeni oyuncuların girmesi bekleniyor.


Yereller hem birleşti, hem satın aldı

2007 yılı yerel marketler cephesinde de oldukça hareketli geçti. 2007 yılında yerel marketler arasında en ciddi atağı Makro Market gerçekleştirdi. Geçen yıl Konya merkezli Afra'yı bünyesine katan Makro Market, daha önce de Ankara'da Nazar'ı satın almıştı. Grup 2007 yılında da, Uyum marketleri ile ortaklık yaparak, İstanbul'a ilk adımını attı.

Sektördeki bir diğer gelişme ise Kiler cephesinde yaşandı. Ersan Kardeşler, Kiler'deki ortaklıklarını 2007 yılı başında sona erdirerek, 25 şubesiyle Kiler'den ayrıldı. 2006 yılı sonunda Trakya bölgesinde 14 şubeyle faaliyet gösteren Güler Market'lerini alan Kiler, 2007 yılında da Adana'da 5 şube ile hizmet veren Karıncalar Market'i bünyesine kattı. 2007 yılında Migros'a talip olarak herkesi şaşırtan Kiler, büyümesini hem organik hem de inorganik olarak sürdürmeyi planlıyor.


25 milyar dolar gelecek

AMPD Başkanı Nuşin Oral, Türkiye'de bin kişi başına düşen toplam kiralanabilir alanın 49.8 metrekare olduğunu hatırlatarak, bu rakamın Avrupa'nın çok gerisinde olduğunu, bu nedenlede sektörde büyümenin devam edeceğini söyledi. Oral, "Organize olma yolunda atılan adımlar, daha önce küçük ölçekte perakendecilik yapan bu kuruluşları büyük ölçeklerle tanıştırıyor ve ölçek ekonomisinin yararlarından faydalanmalarına neden oluyor. Alışveriş merkezlerinin tüm işlemleri kayıtlı biçimde yapılıyor. Bu özellikleri sayesinde bulundukları bölgede yatay ve dikey tüm faaliyetleri belirli bir kayıtlılık zinciri oluşturuyor."


Tesco Kipa CEO'su Simon King: Kipa'nın İstanbul'daki ilk mağazası Kurtköy'e

2007'de bir önceki yıla göre yüzde 55'in üzerinde büyüyen Tesco Kipa'nın, 2008'de yapacağı en büyük yenilik, İstanbul Kurtköy'de açacağı mağaza olacak. 2007 yılının ilk 6 ayında 600 milyon YTL ciro sağlayan firma, Mart 2008'de biten mali yılı nedeniyle 2007'yi 1 milyar dolarlık ciro ile kapatmayı planlıyor. Türkiye genelinde 25'i hipermarket olmak üzere 59 mağaza ile hizmet veren Kipa, 7 bine yakın kişiye istihdam sağlıyor. 2007'de 300 milyon dolarlık yatırım yapan şirketin 5 yıllık yatırım hedefi ise 1.5 milyar dolar. 5 yıl sonunda 100 hipermarkete ulaşmak istediklerini belirten Tesco Kipa CEO'su Simon King, organik büyümeden yana olduklarını söyledi. King, "Türkiye'nin en büyük hipermarketlerinden biri olacağız. Bundan sonra da, Türkiye'nin farklı bölge ve şehirlerinde mağaza açacağız" dedi.


Makromarket Yönetim Kurulu Başkanı Şeref Songör: Makro, Ankara'dan Türkiye'ye yayıldı

Ankara sınırları içinde faaliyet gösteren yerel bir perakende zinciriyken, önce Nazar'ı bünyesine katan, ardından Afra'yı satın alan Makromarket için geçtiğimiz yıl yaşanan en önemli gelişme, İstanbul'daki yerel market zinciri Uyum'la birleşmesi oldu. Makromarket Yönetim Kurulu Başkanı Şeref Songör, bu birleşmenin ardından hedefledikleri cironun 1 milyar YTL olduğunu söyledi. Birleşmeyle ilgili çalışmaların devam ettiğini belirten Songör, Makro Uyum'un ana merkezini önümüzdeki günlerde Dünya Ticaret Merkezi'ne taşıyacaklarını ifade etti. Makromarket, Afra'yı satın aldıktan sonra 4'ü Afra, 1'i de Makromarket olmak üzere 5 alışveriş merkezine sahip oldu. Songör, Uyum ile birleşme tamamlandığında yeni şirketin sahip olacağı marketlerin isminin ne olacağının henüz netleşmediğini söyledi.


Kiler Holding Perakende Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Kiler: Kiler'de hedef Akdeniz pazarı

2007'de 30 milyon dolarlık mağaza yatırımı yapan Kiler, koyduğu hedeflerin tamamına ulaştı. 2007 yılı sonunda 144 mağazaya ulaştıklarını belirten Kiler Holding Perakende Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Kiler, 2008 yılında mağaza sayısında ve yatırım konusunda yüzde 25-30 oranında artış planladıklarını söyledi. Kiler, "2007 yılını 700 milyon YTL ciroyla kapattık. 2008 yılında da ciro artış hedefimiz yüzde 30" dedi. Geçen yıl sonunda 5 bin kişiye istihdam sağlayan Kiler, 2008'de özellikle mağazasının bulunmadığı illerde büyümeyi planlıyor. Ümit Kiler, "2007 yılında Adana'da 4 mağazayla giriş yapıldı. 2008'de mevcut illerin yanı sıra ağırlıklı olarak Akdeniz Bölgesi'ndeki illere yoğunlaşılacak. Mersin, Gaziantep, İskenderun ilk etapta düşünülen iller" diye konuştu. Firma, şartların uygun olması halinde, yeni satınalmalara da sıcak bakıyor.


BİM Operasyon Komitesi Başkanı Galip Aykaç: BİM perakendede ciroda ikinci sırada

Türkiye'de perakende sektörünün önemli oyuncularından biri olan ve kurulduğu 1995'den bu yana çok fazla basının karşısına çıkıp açıklama yapmayan BİM yöneticileri, ilk kez 2008 yılı başında firma hakkında bilgi verdi. BİM Operasyon Komitesi Başkanı Galip Aykaç, "Perakende sektöründe ciroda ikinciyiz. Mağaza sayısı bakımından da birinciyiz. Bu nedenle sektörde geldiğimiz konum önemli. Artık kendimizi anlatmak için sık sık biraraya geleceğiz" dedi.

2007 yılının ilk üç çeyreğinde bir önceki yıla oranla yüzde 35'lik bir büyüme gerçekleştiren firmanın, 2008 yılındaki hedefi de aynı büyüme rakamını yakalamak. Aykaç, "Bu yıl özellikle olmadığımız illerde mağazalar açacağız. Ayrıca BİM modelini yurtdışına taşımak istiyoruz. Bunun için Fas'ta operasyonlara başlıyoruz" diye konuştu. Aykaç, 2007 yılında 281 yeni mağaza açtıklarını ifade etti.


Teknosa, planet konseptiyle büyüyecek

Teknosa, 2008 yılında ilk yatırımını yeni bir konseptle yaptı. Firma dünyada ve Türkiye'de bir ilk olan büyük teknoloji mağazacılığı konseptinin ilk örneğini Profilo Alışveriş Merkezi'nde "Teknosa Planet" adıyla hizmete açtı. Teknoloji perakendeciliğinde yüzde 12 pazar payına sahip olan Teknosa, 2007 yılını bir önceki yıla göre dolar bazında yüzde 50 büyüyerek kapattı. Teknosa, 2008'de de 750 milyon dolar olan cirosunu, 1 milyar dolara yükseltmeyi hedefliyor.

Bu yıl 17 bin metrekarelik yeni satış alanı yaratacaklarını açıklayan Teknosa Genel Müdürü Mehmet Nane, "3 yılda 70 milyon dolarlık mağaza yatırımı yaptık, aynı hızda yatırımlara devam edeceğiz" dedi. Bu yıldan itibaren açacakları tüm büyük mağazaların Planet konseptinde olacağını hatırlatan Nane, bu uygulamayı yurtdışına da taşıyacaklarını söyledi. 2007'de 80 mağaza açtıklarını ve 2 şirketi de bünyelerine kattıklarını anlatan Teknosa Genel Müdürü Mehmet Nane, Teknosa Planet'in her santimetrekaresinin know-how'unun Teknosa'ya ait olduğunu söyledi.


2007 yılında perakende sektöründe gerçekleşen

bazı satın almalar

Satılan şirket

Satın alan

Milyon

şirket

şirket

dolar

Eskişehir Neo Alışveriş Merkezi

Krea Merril Lynch

94

İstanbul Esenyurt Alışveriş Merkezi

Corio

65

Boyner Büyük Mağazacılık

CVC International

46

Ankara Zirve Kent Alışveriş Merkezi

Corio

100

Nazar Süpermarket

Makromarket

açıklanmadı

Afra Süpermarket

Makromarket

açıklanmadı

Kaynak: Ekonomist Dergisi






137 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan perakende sektöründeki toplam mağaza sayısı 2007'de yüzde 24 arttı. Gıda perakendeciliğinde yaşanan rekabet 2...